Hasan Özkılıç yazdıklarıyla yaşayacak!

Tahir Şilkan

"şu dünyada bir nesneye
yanar içim göğnür özüm
yiğit iken ölenlere
gök ekini biçmiş gibi"

5 Mayıs'ta İzmir'de yaşamını yitiren Hasan Özkılıç'ın öyküleri uzun yıllar edebiyat dergilerinde yayınlanmış, ilk öykü kitabı 'Kuş Boranı' 1998 yılında yayınlanmıştı.

1951 Iğdır doğumluydu, 17 yaşından itibaren Manisa-Turgutlu'da işçi yaşamı başlayan Özkılıç, Ege Üniversitesi işletme fakültesi mezunuydu (1980). "Şerul'da Beklemek" (2002), "Orada Yollarda" (2005), "Gönlümün Şirazesi Bozuldu" (2008), "Lataros Değirmeni'nde Üç Dakika" (2011), "Sonunda Herkes Yalnız" (2014) adlı öykü kitapları yayınlanmıştı.

'Gönlümün Şirazesi Bozuldu' kitabı ile 2008 yılı 'Haldun Taner Öykü Ödülü'nü kazanan Hasan Özkılıç'ın iki ayrı öyküsünden uyarlanan, Erden Kıral'ın yönetmenliğini yaptığı, Nurgül Yeşilçay, Murat Han, Tülin Özen ile Nazan Kesal'ın başrollerinde oynadığı "Vicdan" filmi çok beğenilmişti. "Sonbahar" ile "Gelecek Uzun Sürer" filmlerinin yönetmeni Özcan Alper, Hasan Özkılıç'ın "Adı Kargalarda Saklı" öyküsünü "Motoguzzi" adıyla kısa film olarak çekmişti.

***

Hasan Özkılıç öykülerinde; çocukluğuyla, gençliğinin geçtiği yörelerin, kasaba ve kentlerin insanlarını, olaylarını, yaşanmışlıkları, düşlediklerini gerçekçi, yaşayan öykü kişileri yaratarak başarılı bir şekilde anlatmıştı. Öykü dili; yalın, kolay okunan, anlaşılır, yürek dağlayıcı, mizahi tonlar taşıyan, sinema diline uygun, halklar arasında kardeşlik dilini geliştiren, kardeşleşmeye katkı sunan bir dildi.

Güçlü bir anlatıcıydı. Öykülerinde; halk türküleri ile şarkıları, yerel deyimlerle, sözcükleri yerli yerinde kullanmakta çok başarılıydı. Önceleri, öykülerin başlıklarında ya da başında yer verdiği şarkı, türkü sözleri, 'Lataros Değirmeni'nde Üç Dakika'da, öykülerin içine yerleştirilmiştir.  Bunlar öykülere çok ayrı bir okuma tadı vermişti.
 
Toplumcu gerçekçi edebiyatın önemli bir sürdürücüsü olan Hasan Özkılıç'ın, geçmişte bu ülke topraklarında; özellikle Ermenistan-Azerbeycan sınırında, Aras nehri etrafında yaşananları anlatan öyküleri, kardeşlik-dostluk edebiyatında örnek oluşturacak etkililikteydi.

Hasan Özkılıç, sevdayı, aşkı, ayrılığı, bırakıp gitmeyi, kavuşamamayı, sevdiğini yitirmeyi, arkadaşlığı, kısaca "insana dair olan herşeyi", ağıtları, halk deyişlerini kullanarak ustaca anlatan bir yazarımızdı.

***

Hasan Özkılıç, 'Lataros Değirmeni'nde Üç Dakika' adlı öykü kitabında, "Rüzgârlı Sokak" adıyla öyküleştirdiği anlatıyı, Kasım 2012'de yayınlanan 'ZAHİT' adlı kitabıyla roman olarak yazmış. Erden Kıral tarafından "Gece" adıyla sinema filmi çekilen "Zahit" romanı'na 2013 yılı Orhan Kemal Roman Ödülü verilmişti.

Zahit, Kürt coğrafyasında boşaltılan ve insansızlaştırılan bir köyden, büyük şehre İzmir'e yerleşen bir aile ekseninde, 1990'ların sonunda, siyasi örgütlenmeler, ekonomik sıkıntılar, yerini yurdunu terk edip kendi ülkesinde iç göç olgusunu yaşayan insanlarla, cezaevlerinde yaşanan açlık grevleri ile ölüm orucunun anlatıldığı bir roman.

Yunus Emre'nin, "Bu dünyada bir nesneye / Yanar içim göğnür özüm/ Yiğit iken ölenlere/ Gök ekini biçmiş gibi/" dizelerini romanının başına koyan Özkılıç, öykü olarak anlattığı anlatıyı çok başarılı bir romana çevirmişti.